استادراهنما: دکتر سید محمد قریشی
دانشکده مهندسی شیمی - دانشگاه صنعتی اصفهان
اولین همایش ملی گیاهان داروئی ایران (۲۴-۲۶ بهمن ۱۳۸۰ مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع)

چکیده

تولید عصاره های گیاهی جهت استفاده در صنایع داروسازی ، بهداشتی و آرایشی از دیر باز در کشورهای توسعه یافته صنعتی رواج داشته است .ولیکن متأسفانه اکثر موارد مورد استفاده در صنایع داخل کشور با هزینه بالای ارزی تا کنون وارد می گردیده است. در این راستا انجام تحقیقات تئوری وآزمایشگاهی برای تولید اسانس های مورد نیاز صنایع داخلی ضرورت دارد. لذا هدف عمده این طرح تحقیقاتی مطالعه در خصوص تولید یک اسانس پر مصرف صنایع بهداشتی وآرایشی کشورمی باشد. عصاره مورد نظر به صورت اسانس روغنی از گیاه خودرو و یاکشت شده لاواند (Lavender) که به میزان مورد نیاز در کشور وجود دارد، تولید می شود. این طرح تحقیقاتی در دو مرحله شبیه سازی کامپیوتری جهت بهینه سازی شرایط عملیاتی استخراج و متعاقباً تولید اسانس مورد نظردر مقیاس آزمایشگاهی بر اساس محاسبات تئوری انجام شده است. در مرحله مطالعه شبیه سازی و انجام آزمایش های اولیه با مقایسه دو روش استخراج با حلال و تقطیر با بخار آب ، با توجه به پارامتر کیفیت و درجه خلوص محصول در نهایت روش تقطیر با بخار آب انتخاب گردید.در دو مرحله فوق الذکر، راندمان استخراج وکیفیت محصول بر اساس پارامترهای مؤثرانتقال جرم وانرژی نظیر مدت زمان استخراج ، دبی خوراک و بخار آب ، حلالیت (solubility)، فراریت نسبی(relative volatility)، سطح تماس دو فازو پارامترهای موثر هیدرودینامیکی نظیر ابعاد هندسی ستون استخراج( طول وقطر)، سرعت عبور سیال از داخل ستون ، چگالی و ویسکوزیته مورد بررسی قرار گرفت. محصول حاصله از روش استخراج با حلال (محلول 70% اتانول در آب) مایعی به رنگ سبز متمایل به قهوه ای است که با خصوصیات عصاره هیدروگلیکولی اسطوخودوس (Lavender) مطابقت دارد. محصول روش تقطیر با بخار آب یک مایع شفاف دو فازی است که فاز اول شامل اجزاء قابل حل در آب است که بر اساس مکانیسم حلالیت جداسازی شده و فاز دوم یا به اصطلاح فاز روغنی غیر قابل حل در آب با مکانیسم فراریت جدا می شود. در راستای بررسی خصوصیات کیفی محصولات تولیدی از روشهای آنالیز فیزیکی - شیمیایی نظیر گازکروماتوگرافی (GC)، اندازه گیری عدد استری ومحاسبه استر موجود بر اساس لینالیل استات Linalyl acetate))، انــدازه گـیـری عـدد اسیـدی (acid value)، انـدازه گیـری حـلالیت در الکل ،اندازه گیری درجه چرخش نوری (optical rotation) ، اندازه گیری ضریب شکست نوری(refractive index) و چگالی (specific gravity) استفاده گردید. بر اساس نتایج تئوری وآزمایشگاهی به دست آمده در این طرح تحقیقاتی، تولید اسانس روغنی لاواند در مقیاس صنعتی امکان پذیر می باشد که البته بایستی از لحاظ پارامتر های اقتصادی مورد بررسی ومطالعه بیشتری قرارگیرد.

مطلب فوق را در شبکه های اجتماعی زیر با دوستانتان به اشتراک بگذارید