در راستای مبارزه با قاچاق و تقلب در زمینه محصولات آرایشی بهداشتی در سال ۸۹ طرحی برای بررسی و کنترل اصالت و سلامت کالا توسط وزارت بهداشت اجرائی شد که زیر نظر سازمان غذا و دارو و با هدایت ستاد مبارزه با قاچاق به نام طرح اصالت کالا تصویب شده و در حال اجرا می باشد.
بر اساس این طرح، شرکت واردکننده با ارائه مدارک گمرکی و سایر مجوزها اقدام به اخذ و درج برچسب های روی محصولات می کند که مصرف کننده می تواند با ارسال کد درج شده روی آن، اصالت کالا را استعلام نماید.

برچسب های جدید

در بهمن ماه سال 93 نوع جدیدی از برچسب های اصالت در نظام رهگیری و ردیابی فرآورده های آرایشی بهداشتی معرفی شد. نمونه ای از این برچسب در شکل زیر دیده می شود: درج برچسب های قدیمی روی محصولاتی که از بهمن 93 به بعد وارد شده ممنوع می باشد. اما فرآورده های آرایشی بهداشتی دارای تاریخ ورود قبل از بهمن سال 93 می توانند با برچسب قدیمی در بازار عرضه شوند و نیاز به جمع آوری آن نیست.
در حال حاضر، رهگیری و استعلام اصالت کالا از طریق شماره پیامک ۲۰۰۰۸۸۲۲ و یا سایت ttac.ir قابل انجام است. روش استعلام اصالت کالا به این صورت است که کد قرار گرفته روی سطر دوم برچسب (UID) را به یکی از روش های ذکر شده ارسال می کنیم و منتظر پاسخ می مانیم. اطلاعات فرآورده به شما پیامک می شود و با استفاده از نرم افزار و سایت نیز قابل دریافت است.

برچسب های قدیمی

نمونه ای از برچسب های اصالت قدیمی که از سال 89 شروع به تولید نموده و تا بهمن 93 ادامه داشت در شکل زیر دیده می شود: مصرف کننده می توانست با خراشیدن آن برچسب به یک کد امنیتی ۱۶ رقمی دست یابد.
این کد ویژه همان محصول بوده و نمونه آن در هیچ محصول دیگری تکرار نشده بود. شخص می توانست از طریق تلفن، پیامک یا مراجعه به وبسایت و وارد کردن کد ۱۶ رقمی از اصالت کالای خود اطمینان حاصل نماید. قبل از انجام ثبت سفارش، ارائه فرم سفارش چاپ محصولات آرایشی بهداشتی موجود در محموله ضروری بود.

برچسب های تقلبی

متأسفانه بعضی از شرکت ها نیز با خرید برچسب های تقلبی و درج آن بر روی محصولات، این طرح هویت بخشی و نظارتی را دور زده و باعث بی اعتمادی مصرف کنندگان به طرح های سلامت محور وزارت بهداشت شدند. نمونه ای از برچسب های تقلبی در شکل زیر دیده می شود: نکته قابل توجه آن است که برای برچسب های تقلبی نیز سامانه طراحی شده و اصالت کالا را هم از طریق پیامک و هم از طریق شماره تلفن های درج شده تأیید هم می کنند!

با وجود این مشکلات، برای اطمینان از اصالت کالا دو راه حل پیش رو داریم:

۱- فقط از سامانه های مورد تأیید برای استعلام استفاده کنیم.
۲- توجه نماییم که برچسب ها از نوع قدیمی نباشند.

نکته مهم: کاربری این برچسب ها مشابه هولوگرام نیست. به عبارت دیگر، صرف وجود این برچسب ها نشان دهنده اصل بودن کالا نمی باشد، بلکه فقط از طریق استعلام از سامانه بهداشت می توان اصالت کالا را تعیین نمود.

نقاط قوت و ضعف طرح اصالت کالا

•  یکی از انتقاداتی به اجرای این طرح مطرح است، آن است که کارتن های محصول برای برچسب زدن باز می شود و محصول از حالت پلمپ خارج شده و به شکل فله در می آید. هرچند که وزارت بهداشت از شرکت های تولید کننده خارجی خواسته که برچسب های اصالت را در بدو تولید کالا روی محصولات درج نمایند. اما بسیاری از شرکت های خارجی تن به این درخواست نداده و این برچسب ها را درج نمی کنند.
•  یکی دیگر از انتقاداتی که به این طرح مطرح است، معطل ماندن داروها و محصولات آرایشی بهداشتی در انبار به منظور برچسب خوردن است و این موضوع بار مالی زیادی را به شرکت ها تحمیل می نماید. اما مسؤولین وزارت بهداشت معتقدند که این هزینه ها کمتر از یک هزارم ارزش کالا می باشد.

مطلب فوق را در شبکه های اجتماعی زیر با دوستانتان به اشتراک بگذارید