تعریف آتش:
آتش
یک سلسله فعل و انفعال شیمیایی که با شعله و حرارت توأم است.
نقطه اشتعال:
حداقل حرارتی که ماده قابل اشتعال در آن تبخیر شود بطوریکه به محض نزدیک کردن شعله فقط برای یک لحظه آتش بگیرد و خاموش شود.
نقطه احتراق:
حداقل درجه حرارتی که در آن گرمای حاصل از گاز مشتعل بتواند بخار لازم برای ادامه اشتعال را تولید نماید.
At-the-flash-point,-a-lower-temperature,-a-substance-will-ignite-briefly,-but-vapor-might-not-be-produced-at-a-rate-to-sustain-the-fire..jpg
نقطه فلاش یا فلاش پوینت، پایین ترین دمایی است که در آن یک مایع به اندازه ای بخار متصاعد می کند که مخلوط گازی قابل اشتعال به همراه هوا تشکیل دهد.
flash-and-fire-point.jpg
فرق نقطه اشتعال (فلاش پوینت) و نقطه احتراق (فایر پوینت): فلاش پوینت پایین ترین دمایی است که در آن، بخار یک ماده به صورت لحظه ای آتش میگیرد و این دما در شرایط خاصی اندازه گیری می شود. نقطه احتراق کمترین دمایی است که در شرایط خاص آزمایشگاهی، ماده مشتعل می شود و می سوزد.
آتش سوزی خود به خود: حداقل حرارتی که در آن ماده اشتعال خود به خود (بدون شعله) ممکن است آتش بگیرد.
حرارت: انرژی طبیعی که بتوان آن را از راه فیزیکی و یا شیمیایی تولید کرد.
شعله: ناحیه ای که در آن فعل و انفعالات شیمیایی بین گازها انجام شود و معمولاً توأم با نور و حرارت است.
اطفاء حریق:
روش های اطفاء حریق:
1- سرد کردن (محدود کردن حرارت)
2- خفه کردن (محدود کردن هوا)
3- گرسنه کردن (قطع سوخت)
A-fire-extinguisher-is-an-active-fire-protection-device-used-to-extinguish-or-control-small-fires,-often-in-emergency-situations.jpg
کپسول آتش نشانی یک وسیله ی محافظت از آتش است که برای خاموش کردن یا کنترل کردن آتش های کوچک، در مواقع اضطراری استفاده میشود. همانطور که در شکل می بینید، آب، کف دی اکسید کربن، پودر خشک، دی اکسید کربن، مواد شیمیایی خیس و هالون ترکیباتی هستند که در این کپسول ها استفاده میشود.
color-codes-of--fire-extinguisher.jpg
کد رنگی کپسول آتش نشانی: همانطور که می بینید اب با کد رنگی قرمز نمایش داده میشود. پودر خشک با رنگ ابی کف با رنگ صورتی دی اکسید کربن با رنگ سیاه و مواد شیمیایی خیس با رنگ زرد روی کپسول اتش نشانی درج میشود.
fire-classification.jpg
در این شکل نشان داده شده که هر یک از انواع آتش توسط چه نوع ابزاری، اطفا میشود. آتش هایی که در اثر سوختن چوب، کاغذ، لاستیک، الیاف پارچهای و بسیاری از پلاستیک ها ایجاد میشود توسط آب و پودر خشک و هالون قابل اطفاء است. آتش نوع B مواد آتش زا و گازهایی مثل بنزین رنگ لاک و قطران است که حتماً باید با دی اکسید کربنف، پودر خشک و هالون خاموش شود. روی کپسول آتش نشانی این نوع آتش ها علامت b با رنگ قرمز درج شده آتش های نوع c آنهایی هستند که در اثر احتراق تجهیزات الکتریکی ایجاد می شوند. این نوع آتش، به هیچ عنوان نباید با آب اطفاء شود. فلزات آتش گیر با حرف d نمایش می دهند و برای اطفاء آن از مواد مخصوصی باید استفاده شود. آتش هایی که در اجاق ها و وسایل پخت و پز ایجاد می شود با نوع k نمایش داده می شود.
عناصر خاموش کننده:
1- سردکننده: مثل آب (که برای خاموش کردن کلاس A آتش ها مناسب است)
2- خفه کننده: مثل خاک و کف (Foam) که از بالای مخزن وارد می شود.
3- رقیق کننده: عناصری مثل CO2 ، N2 ، VFC
4- ضدترکیب: پودر خشک شیمیایی
منابع آتش سوزی:
رعد و برق، نور خورشید، الکتریسیته، الکتریسیته ساکن، متراکم، اصطکاک و ...
طبقه بندی آتش ها:
کلاس A – جامدات قابل اشتعال (کاغذ، الیاف، زغال و ...)
کلاس B – مایعات قابل اشتعال (به همراه گازهای قابل اشتعال)
کلاس C – ادوات برقی (الکتریسیته)
کلاس D – فلزات قابل اشتعال (مثل آلومینیوم پودر شده و ...)
*روش فوق روش آمریکایی طبقه بندی آتش ها است، در روش اروپایی گازهای قابل اشتعال کلاس جداگانه ای دارد.
fire-classification.jpg
در این شکل نشان داده شده که هر یک از انواع آتش توسط چه نوع ابزاری، اطفا میشود. آتش هایی که در اثر سوختن چوب، کاغذ، لاستیک، الیاف پارچهای و بسیاری از پلاستیک ها ایجاد میشود توسط آب و پودر خشک و هالون قابل اطفاء است. آتش نوع B مواد آتش زا و گازهایی مثل بنزین رنگ لاک و قطران است که حتماً باید با دی اکسید کربنف، پودر خشک و هالون خاموش شود. روی کپسول آتش نشانی این نوع آتش ها علامت b با رنگ قرمز درج شده آتش های نوع c آنهایی هستند که در اثر احتراق تجهیزات الکتریکی ایجاد می شوند. این نوع آتش، به هیچ عنوان نباید با آب اطفاء شود. فلزات آتش گیر با حرف d نمایش می دهند و برای اطفاء آن از مواد مخصوصی باید استفاده شود. آتش هایی که در اجاق ها و وسایل پخت و پز ایجاد می شود با نوع k نمایش داده می شود.
مثلث آتش:
برای اطفاء حریق (نشاندن آتش) باید یکی از اضلاع این مثلث (حرارت، هوا، سوخت) را قطع کرد.
The-fire-triangles-or-combustion-triangles-are-simple-models-for-understanding-the-necessary-ingredients-for-most-fires.-heat,-fuel,-and-an-oxidizing-agent-(usually-oxygen).jpg
مثلث آتش یا مثلث سوختن یک مدل ساده است برای فهم اینکه هر آتش برای ایجاد شدن به حرارت، سوخت و یک ماده اکسید کننده معمولاً اکسیژن نیاز دارد.
خاموش کننده های آتش سه دسته اند:
1- دستی
2- چرخی
3- ثابت
آب به عنوان یک عنصر آتش نشان:
مزایا:
ارزان، فراوان، همه جا در دسترس، قدرت خنک کنندگی بالا، قابلیت حرکت بالا
معایب:
- هادی برق است (لذا باید جریان برق قطع شود)
- چگالی بالایی (یک ... در متر مکعب) دارد. لذا مقادیر بالای آن موجب تخریب ساختمان و ریزش سقف خواهد شد.
- باعث زنگ زدگی فلزات و واکنش های دیگر خواهد شد.