شوره چيست
شوره در واقع شكل خفيف بیماری درماتيت سبورئيک است.
نکته: درماتیت سبورئیک همان شوره چرب است که در نوزادان به کلاهک گهواره ای یا cradle cap معروف است.
تعريف ساده شوره: پوسته هاي ريزي كه به رنگ سفيد روي شانه ها و لابلاي موها مشاهده مي كنيم.
شوره در اثر تکثیر بیش از حد سلول های اپیدرم و پوسته پوسته شدن بیش از حد طبیعی پوست سر بوجود می آید.
باید دقت داشت که نباید این عارضه را با پوسته پوسته شدن طبیعی سطح پوست سر اشتباه نمود.
در حالت شدیدتر، یا درماتیت سبورئیک، این پوسته پوسته شدن شدیدتر و همراه با التهاب است و شوره زدن علاوه بر پوست سر، در نواحی صورت، گردن و حتی بخش های بالایی تنه را نیز اتفاق می افتد.
درماتیت سبورئیک، شدیدترین وضعیت شوره است که تمام علائم مربوط به خارش پوست سر و عدم تعادل سیستم ایمنی در آن وجود دارد.
American Academy of Dermatology
سلولهای لایه شاخی که در طی فرایند کراتینیزه شدن تولید می شوند هسته سلولی ندارند. اما گاهی سلولهای لایه شاخی به صورت ناقص تشکیل می شوند و هسته سلولی در آنها باقی می ماند. علت آن تکثیر و تقسیم بیش از حد سلوهای اپیدرم یا کراتینیزه شدن سریع است که در اثر عواملی مثل التهاب به وجود می آید. به این پدیده پاراکراتوسیس گفته می شود. حتی در لایه شاخی پوست های سالم سر و صورت هم گاهی تعدادی سلول هسته دار دیده می شود. هر چه پوست صورت زبر تر باشید احتمال اینکه این سلولهای هسته دار در لایه شاخی وجود داشته باشد بیشتر است. در پوست سر هر چه سلولهای هسته دار در لایه شاخی بیشتر باشد شوره بیشتر اتفاق می افتد.
در واقع وقتي تكثير و تقسيم سلول هاي اپيدرم بيش از حد انجام مي شود و سرعت آن از حد طبيعي خارج مي شود سلول ها به جاي اينكه و در عرض 28 روز از بنيادي ترين لايه اپیدرم يعني لايه بازال به سطح پوست بيايند و به صورت منفرد ريزش كنند بعد از 7 الي 8 روز به سطح پوست می آیند. فرایند کراتینیزه شدن در آنها کامل نشده و به همین دلیل هسته های سلولی باقی مانده است. به این ترتیب سلولها به جاي اينكه به صورت منفرد و غيرقابل ديدن ريزش كند به صورت لخته اي و قابل ديدن ريزش مي كند. سلول هاي مرده سطح پوست به صورت بهم چسبيده كه به آن شوره يا فليك مي گويند از روي سر جدا مي شود.
شوره سر در دوره نوجواني بسيار رايج است. در سن بلوغ هم در دخترها و هم در پسرها شوره سر زياد ديده مي شود. خيلي ها معتقد هستند كه شوره خشك به درمان خاصي نياز ندارد و مسئله مهمي نيست اما اگر شدت اين شوره ها خيلي زياد شود به طوري كه مرتب سر شانه ها دانه هاي سفيد رنگ جمع شود، در آن صورت بايد درمان شود.
علت هاي شوره زدن پوست سر
علت شوره سر مي تواند هورموني يا ژنتيكي باشد و همچنين مي تواند رشد بيش از حد قارچ ها باشد.
سؤال : هورمون و ژنتيك چگونه مي تواند روي تشكيل شوره اثر بگذارد؟
روي پوست سر غددي به نام سبابه وجود دارد. غده سبابه در اثر فعاليت هورمون ها، فعاليتش افزايش مي يابد. در زمان نوجواني كه مقدار هورمون هاي اندرژون زياد مي شود غدد سبابه چربي بيشتري ترشح مي كند و اين چربي ها باعث مي شود محيط براي رشد قارچ ها مساعد شود. روي پوست سر، قارچ هاي مختلفي وجود دارد. قارچ نوعي ميكروارگانيزم است. در واقع اين قارچ ها روي پوست سر ما به صورت آزادانه وجود دارد و آزاري براي پوست ندارد. اتفاقاً از پوست سر محافظت مي كند و از چربي هاي پوست سر به عنوان غذا استفاده مي كند. در واقع به نوعي دوستي مسالمت آمیزی بين اين ميكروارگانيزم ها و پوست سر برقرار است. ميكروارگانيزم ها مي گويند كه من از تو كه پوست سر هستي در برابر ميكروب هاي بيماري زا محافظت مي كنم در عوض تو به من جا و غذا بده.
اما در شرايط خاصي اين تعادل بهم مي خورد. اين زندگي مسالمت آميز بهم مي خورد. مثلاً وقتي در اثر عوامل هورمونی، ترشح چربي بيش از حد مي شود همين قارچ هاي مفيد به ميزان زياد رشد مي كند. چربي هاي پوست سر را مصرف مي كنند و رشد بیش از حد می کنند و از تعادل خارج می شوند. اسيدهاي چرب مثل اولئيك اسيد ترشح مي كنند. اين اسيد اولئيك روي پوست سر ايجاد تحريك و خارش مي كند. اين عوامل باعث مي شوند كه نوسازي سلول هاي پوست دچار اختلال شود.
در مبحث آناتومي پوست اشاره شد كه لايه اپيدرم بعد از 28 روز، نوسازي مي شود اما در اثر بهم خوردن اين تعادل، اين 28 روز به 7 تا 10 روز تقليل مي يابد و اين سلول ها به جاي اينكه به صورت منفرد و غيرمحسوس از روي سطح پوست جدا شوند، به صورت لخته لخته به يكديگر چسبيده و چيزي كه ما مي بينيم دانه هاي سفيد رنگي است كه به آنها شوره مي گوييم.
شوره را می توان به دو نوع خشک و چرب تقسیم بندی کرد. در شوره خشک ، کراتینیزه شده بیش از حد اتفاق می افتد و لایه های کراتین به شکل غیر طبیعی کنده می شوند و ریزش می کند. درشوره چرب، لیپیدهای پوست به صورت غیر طبیعی تولید می شوند. در شوره های شدید، لیپیدها توسط میکروارگانیزم های پوست سر تجزیه می شوند و محصولات ناشی از تجزیه لیپیدها موجب خارش پوست سر و التهاب می شود و حتی می تواند ایجاد نوعی بیماری پوستی به نام pityriasis و یا ریزش مو در اثر پیتی رایسیس مزمن شود.
شوره خشك موقعي است كه پوست خيلي چرب نيست و شوره ها اندازه هاي كوچك دارند و مسئله مهمي نيست. شوره چرب در اثر اختلالات هورموني ایجاد می شود. مثلاً در سنين نوجواني، سلول هاي پوست سر كه همان شوره ها هستند به همراه چربي هاي بيش از حد توليد شده مي آيند و كف سر مي چسبند. سر را دچار خارش مي كنند و وقتي كه با ناخن پوست سر را مي خارانيم يك لخته چرب همراه با سلول هاي مرده لاي ناخن ها گير مي كند.
شوره هاي خشك را معمولاً اهميت نمي دهند اما شوره هاي چرب حتماً بايد با شامپوهاي ضد شوره درمان شود.
نكته: به عنوان يك عامل پيشگيرانه، هر يك هفته يكبار موهاي خودتان را با يك شامپوي ضد شوره ملايم بشوييد بعد مي توانيد شامپويي كه روتينتان است را استفاده كنيد.
راه هاي درمان شوره هاي سر و تركيبات ضد شوره
تركيبات ضد شوره را مي تواند به 4 قسمت تقسيم بندي نمود.
1- قارچ كش ها يا مواد آنتي فونگال
2- لايه بردارها
3- تركيباتي كه سرعت تكثير و تقسيم سلولي را كنترل مي كند.
4- تركيباتي كه با مهار آنزيم 5 آلفا ردوكتاز از ترشح بيش از حد چربي جلوگيري مي كند
آنزيم 5 آلفا ردوكتاز را به عنوان يك مشاور زيبايي، فروشنده محصولات آرايشي بهداشتي يا هنرجوي اسكين كِر حتماً بايد بشناسید. در مبحث ریزش مو به صورت مفصل در مورد آن صحبت شده است. به خاطر داشته باشيد افرادي كه در زمينه ويزيت علمي محصولات، مشاوره و فروش كار مي كنند اين آنزيم 5 آلفا ردوكتاز را بايد بشناسند. اسم آن كمي سخت است. اين آنزيم را در دبيرستان يا دانشگاه به ما معرفي نكرده اند ولي خيلي چيز سختي نيست. اما اگر خيلي خلاصه بخواهم بگويم 5 الفا ردوكتاز آنزيمي است كه تستسترون خوب را به تستسترون بد يا دي هيدرو تستسترون تبديل مي كند. تستسترون بد عامل چرب شدن مو و ريزش مو است.
معرفي تركيبات و محصولات ضد شوره
دسته اول تركيبات ضد شوره قارچ كش ها هستند. قارچ كش ها به دو دسته تقسيم مي شوند
مواد شيميايي
عصاره گياهان
مواد شيمايي را من (احسان حسناني) به دو دسته قوي و ضعيف تقسيم بندي كرده ام. از مواد شيميايي قوي مي توان به زينك پيريتيون اشاره كرد.
ساختار مولکولی زینک پیریتیون
زينك پيريتيون و پيروكتون اولامين را
يج ترين تركيبات ضد شوره هستند. مخصوصا زینک پریتیون خیلی رایج است. روی شامپو ها به اختصار ZPT هم نوشته شده است. شامپوهای ضدشوره اویدرم (هم اکتوزینک هو هم سیکلوزینک) هر دو زینک پریتیون دارند. مدیلن یک شامپوی ضدشوره برای موهای چرب دارد که هردو دارای دو درصد زینک پرینتوین می باشد. توجه داشته باشید که زینک پریتیون با زینک PCA فرق دارد. شامپو ضدشوره مدیلن برای موهای خشک هم دو در صد زینک پریتیون دارد. فولیکا یک کرم ضد شوره داردکه حاوی کمپلکس زنیک پریتیون و پیروکتون اولامین است. شامپوی ضدشوره فولیکا محصول شوره وپوست سر چرب داری پیروکتون اولامین درکنار ایکتیول و اسید سالیسیلیک است.
ترکیبات شیمیایی ضدقارچ
شامپوي ضد شوره كراستاز حاوي زينك پيريتيون است. شامپوي ضد شوره گلايكوزان حاوي پيروكتون اولامين و زينك پيريتيون است. در واقع شامپوها مي تواند تركيب اين مواد را با يكديگر داشته باشد و بهتر هم هست كه به صورت تركيبي باشد. زينك پيريتيون و پيروكتون اولامين هر دو از مشتقات پيريدين هستند. همان ماده بد بوي سمي كه در شيمي دبيرستان ساختار آن معرفي شده است. شامپوي ضد شوره كاپوس، آلماني است و روي آن نوشته حاوي اكتوپيروكس.
اكتوپيروكس يك نام تجاري است. نام تجاري تركيب پيروكتون اولامين است پس اگر جايي گفتند اكتوپيروكس منظور همان پيروكتون اولامين مي باشد.
شامپوی ایروکس که حاوی یک درصد اکتوپیروکس است در واقع از همان پیروکتون اولامین تشکیل شده است. روی شامپو زده اکتوپیروکس یک درصد اما در لیست ترکیبات وقتی نگاه می کنیم، پیروکتون اولامین را می بینیم.
تركيبات ديگري نيز به نام سيكلوپيروكس وجود دارد كه من آن را روي شامپوي ضد شوره درماليفت ديدم. مخفف همان سیکلوپیروکس اولامین است. شامپوی ضدشوره سیلکوزینک اویدرم دارای آمیزه زینک پریتیون و سیکلوپیروکس است که البته سالیسیلیک اسید برای لایه برداری و عصاره های گیاهی ضدشوره هم دارد.
به سراغ مواد شيميايي ديگر مي رويم. ايميدازول ها مثل كليمبازول، كتوكونازول و ميكرونازول از تركيبات ضد شوره هستند. بعنوان مثالي براي كليمبازول مي توان به شامپوي ضد شوره آگرادوي اسپانيا اشاره كرد.
شامپوی ضدشوره کلیمبا لافارر مخلوطی از کلیمبازول و اکتوپیروکس را دارد. البته از عصاره های مورد، رزماری و آلوئه ورا هم استفاده کرده است. شامپوی نوپری بازول جی که یک ضدشوره قوی است حاوی کلیمبازول، عصاره پونه کوهی و عصاره پرسیاوشان است. شامپوی ضدشوره قوی نروپریت حاوی کلیمبازول، اسید سالیسیلیک وعصاره گزنه است.
مشتقات گوگرد مثل سلنيوم سولفيد در شامپوهاي ضد شوره موي سر كاربرد دارد. در برخي از شامپوها و تركيبات ديده ام كه از گوگرد به صورت كلوئيدي استفاده مي شود.
ما تا الان تركيبات قارچ كش را معرفي كرديم. گفتيم كه شامل مواد شيميايي مثل زينك پيريتيون، پيروكتون الامين كه نام تجاري آن اكتوپيروكس مي باشد و تريكلوزان تشكيل شده اند. قارچ كش هاي شيميايي ضعيف مثل ايميدوزال ها را معرفي كرديم كه عبارتند از: كليمبازول، كتوكونازول و ميكرونازول
همچنين عصاره برخي از گياهان خاصيت ضد شوره دارند. مثل عصاره برگ درخت چاي، عصاره برگ درخت ريحان و عصاره بومادران
از تركيبات قارچ كش خارج مي شويم و به سراغ تركيبات لايه بردار مي رويم.
ترکیبات لایه بردار
از تركيبات لايه بردار معروف در شامپوهاي ضد شوره مي توان به ساليسيليك اسيد اشاره كرد. ساليسيليك اسيد سلول هاي مرده روي سطح پوست سر را با خود حل مي كند و از پوست سر خارج مي كند و به اين ترتيب به عملكرد جدا كردن شوره ها كمك مي كند. ساليسيليك اسيد مي تواند در غلظت هاي مختلف استفاده شود. بسته به اينكه ضد شوره قوي يا ضد شوره ضعيف مي خريد غلظت ساليسيليك اسيد مي تواند از نيم درصد تا دو درصد متفاوت باشد.
مهار تکثیر و تقسیم سلولی
به سراغ دسته ديگر از تركيبات ضد شوره مي رويم كه با مهار تكثير و تقسيم بيش از حد سلول ها عمل مي كند.
گفتيم يكي از عوامل ايجاد شوره سر آن است كه سرعت تكثير و تقسيم سلولي زياد مي شود و از حالت تعادل خارج مي شود. تركيباتي مثل ايكتيول و قطران با اين مكانيزم جلوي شوره موها را مي گيرند. ايكتيول را در شامپوهاي فيتو ديدم و قطران را در شامپوهاي هد اند شولدرز.
مهار آنزیم 5 آلفا ردوکتاز
مكانيزم ديگري نيز وجود دارد كه با استفاده از تركيبات مهاركننده 5 آلفا ردوكتاز از ترشح بيش از حد چربي روي پوست سر جلوگيري مي كند و به اين ترتيب غذايي كه قارچ ها براي استفاده و رشد و نهايتاً ايجاد شوره دارند را از بين مي برد.
شامپوي ضد شوره جي اف لازارتيگ در مشخصات آن نوشته كه از تشكيل شوره جلوگيري مي كند بدون تحريك پوست سر پوسته هاي ريز را از سطح موها جدا مي كند ماده مؤثره آن پيروكتون اولامين است كه قارچ هاي ايجادكننده شوره سر را مهار مي كند. شامپوي كراستاز محصول اسپانيا است كه حاوي زينك پيريتيون ماده ضد باكتري و ضد قارچ و ساليسيليك اسيد مي باشد كه خاصيت لايه بردار دارد و به پاكسازي عمقي پوست سر كمك مي كند. محصولات كراستاز دو ادعا مطرح كرده اند. يكي آنكه بدون سيليكون هستند و ديگر آنكه تحت نظر متخصص پوست آزمايش شده است. در مبحث بعدي كه به ادعاها و يا كليم هاي (claim) محصولات آرايشي بهداشتي هستند در مورد اين دو ادعا صحبت خواهيم كرد. اين شامپو در بالاترين بخش تركيبات تشكيل دهنده اش آب دارد و بعد از آن سديم لورت سولفات بعد سديم لوريل سولفات كه دو تركيب پاك كننده خيلي رايج هستند و جزء سورفكتانت هاي آنيوني به شمار مي روند. زينك پيريتيون دارد. سديم بنزوآت احتمالاً به عنوان نگهدارنده استفاده شده ساليسيليك اسيد را داريم كه لايه بردار است و يك تركيب ديگر به نام گوآرهيدروكسي پروپيل تريمونيوم كلرايد كه موها را نرم مي كند. شامپوي ديگري وجود دارد به نام آگرادو كه شامپوي آن با كلينبازول اوكاليپتوس و منتول فرموله شده است.
مورد بعدي شامپوي ضد شوره و ضد ريزش گلايكوزان مي باشد كه اين هم در فايل پي دي اف ارائه شده وجود دارد. اين شامپو را در داروخانه ها زياد ديدم. در قسمت تركيبات آن نوشته زينك پيريتيون و پيروكتون اولامين، ويتامين هاي E ،B5 و عصاره هاي گياهي. پس در واقع از تركيباتي كه نام بردم پيريتيون، پيروكتون اولامين و يك عصاره گياهي به نام علف چاي را دارد.
شامپوي ضد شوره آلپسين حاوي اسيد ساليسيليك بعنوان لايه بردار و زينك پيريتيون و پيروكتون اولامين بعنوان مواد ضد قارچ هستند. شامپوي ضد شوره لاكمه حاوي اكتوپيروكس مي باشد. يادآوري مي كنم كه اكتوپيروكس نام تجاري همان پيروكتون اولامين مي باشد كه ميكروارگانيزم هاي مولد شوره را حذف مي كند. در داخل آن از يك عصاره طبيعي رزماري استفاده شده كه آنتي اكسيدان و ضد التهاب است.
نتیجه گیری:
شوره سر، سلول هاي مرده پوست سر است كه به شكل دانه هاي ريز از پوست سر جدا مي شود لابلاي موها گير مي كند روي شانه ها جمع مي شود تعريف علمي آن شكل خفيف درماتيت سبورئيك مي باشد. شوره سر به دو نوع خشك و چرب تقسيم بندي مي شود. شوره خشك وقتي است كه ترشح چربي پوست سر بيش از حد نمي باشد برخي شوره ها كوچك و خشك هستند و چربي ندارند. شوره چرب وقتي است كه شوره ها با چربي پوست سر همراه باشند روي پوست سر لخته تشكيل مي دهند و وقتي با ناخن روي آن مي كشيد زير ناخن جمع مي شود. علت شوره سر مي تواند هورمونی و ژنتيكي باشد همچنين رشد بيش از حد قارچ ها. به همين علت براي درمان شوره از تركيبات قارچ كش استفاده مي شود. تركيبات قارچ كش را به سه دسته تقسيم بندي كرديم. شيميايي قوي مثل زينك پيريتيون و پروكتون اولامين و سيكلوپيروكس و تريكلوزان
دسته بعد شيميايي ضعيف: ايميدازول ها مثل كليمبازول و مشتقات گوگرد و همچنين عصاره گياهان مثل عصاره برگ چاي، ريحان، بومادران. همچنين دسته ديگر، لايه بردارها مثل اسيد ساليسيليك كه تركيب بسيار رايجي مي باشد. بعدي تركيباتي هستند كه از تكثير و تقسيم بيش از حد سلول هاي پوست سر جلوگيري مي كنند و در واقع نقش كنترلي دارند مثل ايكتيول و قطران و در نهايت تركيبات ضد شوره اي كه با مهار آنزيم 5 آلفا ردوكتاز چربي بيش از حد توليد شده در پوست سر را كاهش مي دهند. به اين ترتيب غذاي قارچ ها و باكتري ها را از آنها مي گيرند و اولئيك اسيد محرك پوست كه در اثر اين باكتري ها ايجاد مي شود را كاهش مي دهند و به اين ترتيب اثر ضد التهابي هم دارد.
هشت گونه مختلف از جنس مالاسزیا در پوست سر انسان شناسایی شده است. مالاسزیا فورفور که در گذشته به آن Pityrosporum ovale می گفتند، سرمنشأ بروز شوره و درماتیت سبورئیک به شمار می آمد. اما در تحقیقات جدید، گونه های مالاسزیا گلوبوزا و مالاسزیا رستریکتا به عنوان گونه های غالب شناسایی شده اند.
M.globosa, M.restricta, M.obtusa, M.slooffiae, M.sympodialis, M.furfur and M.pachydermatis.
راه حل کارآمد و شایع مبارزه با شوره سر استفاده از ترکیبات ضدقارچ مثل کلیمبازول ، پیروکتون اولامین ، زینک پریتیون و غیره می باشد. اگرچه استفاده از این ترکیبات در مبارزه با شوره سر مؤثر است، اما ویژگی ضدقارچی قدرتمند آن ها موجب حذف کلیۀ گونه های مالاسزیا گردیده و به شکل دیگری تعادل فلور میکروبی پوست سر را به هم می زند. این عدم تعادل جدید، عوارض جانبی منفی متعددی از جمله خارش، سوزش و آلرژی به وجود می آورد.
روش جدید مبارزه با شوره ها، تنظیم طبیعی جمعیت میکروبی مالاسزیا با متعادل نمودن شرایط محیطی است.
به دنبال رشد و تکثیر این میکروارگانیسم ها و فعالیت متابولیک آن ها، تری گلیسریدهای موجود در سبوم توسط آنزیم های لیپاز تجزیه می گردد و اسیدهای چرب آزاد (از جمله اولئیک اسید) در سطح پوست سر آزاد می شود. نفوذ این اسیدهای چرب به بخش های فوقانی اپیدرم سبب بروز پاسخ های التهابی در لایه شاخی پوست فرد می گردد. این واکنش های التهابی با تغییر تعادل وضعیت موجود، سبب جدا شدن قطعاتی از سلول های لایه شاخی از سطح پوست می شود که به صورت شوره بروز می نماید.
چرا پوست سر شوره می زند؟
اگرچه با قطعیت نمی توان گفت که فعالیت بیش از حد میکروارگانیسم ها سبب شوره سر می گردد، اما بی تردید این میکروارگانیسم ها در بروز شوره سر نقش دارند.
در مجموع برخی عوامل داخلی و خارجی را می توان برای ایجاد شوره سر برشمرد.
عوامل داخلی بروز شوره سد
از جمله عوامل داخلی می توان به عدم عملکرد سالم و صحیح پوست سر یا اعضای بدن، تغییرات در تعادل هورمونی، رژیم نامناسب غذایی و یا سوء تغذیه و تنش های عصبی اشاره نمود.
عوامل خارجی بروز شوره سد
از عوامل خارجی نیز می توان تغییر در رشد باکتری ها و قارچ های پوست سر واکنش های التهابی موضعی به دنبال استفاده از برخی محصولات آرایشی (مانند لوسیون های الکلی قوی، صابون های قلیایی و عوامل آسیب زننده به پوست سر) و حتی مصرف برخی داروها مانند داروهای ضدانعقاد و مدر اشاره نمود.
علائم شوره سر
پوسته های سفید رنگی که لابه لای موها و روی لباس دیده می شوند. خارش پوست سر
درمان شوره سر
با توجه به نقش میکروارگانیسم ها در بروز شوره سر، از نخستین گام های درمانی مواد ضدقارچ می باشند. داروهایی که برای درمان شوره سر به کار می روند باید به خوبی توسط پوست تحمل شود، فاقد اثرات سمی باشد، دفع بیش از حد سبوم را برطرف نماید، با توجه به عملکرد مخمرها و لیپولیز تری گلیسریدهای سبوم، عارضه خارش نیز دیده می شود که این مواد باید بتوانند این خارش را نیز برطرف نمایند؛ و سبب تسهیل تغذیه پیاز مو گردد.
یکی از رایج ترین این مواد ضدشوره زینک پریتیون (Zinc pyrithione) می باشد. مطالعه بر روی چندین ماده در دهه ۱۹۵۰ به انتخاب زینک پریتیون انجامید و از دهه ۱۹۶۰ به صورت شامپو ضدشوره وارد بازار شد. از جمله سایر داروهای مؤثر می توان به
کتوکونازول و
سلنیوم سولفاید اشاره نمود.
موادی مانند
کلیمبازول (climbazole) و
اکتوپیروکس (octopirox) نیز به عنوان ضدشوره مطرح می باشند که البته مورد تایید FDA نمی باشند. سالیسیلیک اسید، کول تار (coal tar) و گوگرد، مورد تأیید FDA می باشند ولی به جهت توان اثربخشی کمتر، خیلی مورد توجه نمی باشند.
آشنایی با شامپوهای ضدشوره
شامپوها و لوسیونهای حاوی
زینک پریتیون Zinc pyrithione
مثل
•
شامپو ضدشوره Head & Shoulders
•
شامپو ضدشوره جانسون
شامپوهای حاوی قطران
Coal tar
شامپوهای حاوی سالیسیلیک اسید
salicylic acid
شامپوهای حاوی سلنیوم سولفاید
Selenium sulfide
شامپوهای حاوی ترکیب ضد قارچ کتوکونازول
Ketoconazole
شامپوهای حاوی ترکیب ضد قارچ پیروکتون اولامین
Piroctone Olamine
شامپوهای حاوی مواد
کاهش دهنده سرعت تمایز سلولی مثل ایکتیول
Ichthyol
معرفی یک ماده ضد شوره مدرن
در شامپوها و محلول های ضدشوره کلاسیک معمولاً از ترکیبات ضد قارچ مثل کلیمبازول و زینک پریتیون استفاده می شود. زیرا یکی از علت های بروز شوره سر، وجود قارچ ها یا به عبارت دقیق تر مخمرهای گونه مالاسزیا می باشد. مالاسزیا فورفور در گذشته به عنوان مولد اصلی شوره سر محسوب می شد و تحقیقات جدیدتر مشخص کرد که مالاسزیا گلوبوزا و مالاسزیا رستریکتا مولدهای اصلی شوره سر هستند.
اگرچه استفاده از ترکیبات ضد قارچ در مبارزه با شوره سر روش مؤثری است، اما از آنجا که ترکیبات ضد قارچ، همه قارچ ها (اعم از مفید و مضر) را از بین می برند، این روش به گونه دیگری تعادل میکروبی پوست سر را به هم می زند و موجب خارش، سوزش و آلرژی می شود.
برای غلبه بر این مشکل، دانشمندان کمپانی لوکاس مایر کانادا با همکاری شرکت بزرگ IFF ماده مؤثره ای به نام DEFENSCALP را ابداع نمودند که با روش های خلاقانه تر با شوره سر مبارزه می کند.
دیفنس اسکالپ از بید کانادایی یا علف آتش به دست آمده که مولکول زیست فعال آن یک ماده پلی فنولی می باشد.
مکانیزم عملکرد دیفنس اسکالپ:
دیفنس اسکالپ با مهار آنزیم پنج آلفا ردوکتاز علاوه بر متعادل سازی میزان تولید و ترشح چربی طبیعی پوست (سبوم) با افزایش سنتز اینوولوکرین ، چسبندگی کورنئوسیت ها را افزایش می دهد. از آنجا که مالاسزیا برای رشد و تکثیر به لیپیدها و اسیدهای چرب احتیاج دارد و مجبور است از سبوم پوست سر به عنوان غذا استفاده کند، مهار آنزیم پنج آلفا ردوکتاز توسط دیفنس اسکالپ موجب کاهش تولید سبوم شده و به این ترتیب رشد این میکروارگانیسم ها را مهار می نماید.
علاوه بر کاهش چربی، دیفنس اسکالپ واکنش های التهابی پوست سر را نیز نرمال سازی می کند.
دیفنس اسکالپ با یک مکانیزم جامع با شوره سر مبارزه می کند.
دیفنس اسکالپ را می توان به عنوان جایگزین یا مکمل ترکیبات ضدقارچ کلاسیک در محصولات ضد شوره و همچنین در محصولاتی که برای پوست سر و موی چرب طراحی می شوند به کار برد. همچنین با دیفنس اسکالپ می توان محصولات آرایشی بهداشتی با خاصیت ضدالتهابی مناسب پوست سر حساس تولید کرد.