شیمی مو

توالی و نسبت اسیدهای آمینه دو دسته کلی کراتین را تولید می کند. کراتین نرم که در سلول های اپیتلیال یافت می شوند کراتین سخت (hard) که در مو یافت می شود. در رشته های کراتین اپیتلیال، نواحی سر و دم (head & tail) رشته پروتئینی غنی از اسید آمینه گلیسین و سرین می باشد؛ محتوای پرولین پایینی دارند و دنباله های آن فاقد اسید آمینه سیستئین می باشد.

در کراتین مو، رشته پروتئین غنی از اسید آمینه های پرولین و سیستئین می باشد. هر زنجیره پپتیدی کراتین همانند تمامی پپتیدها از اتصال آمیدی بین گروه آمین (NH2) و گروه کربوکسیل (COOH) دو اسید آمینه مجاور تشکیل یافته است؛ اما آنچه سبب استحکام این رشته ها می گردد، پل های عرضی است که این رشته ها را در کنار یکدیگر قرار می دهد و سبب افزایش استحکام آن ها می گردد.
چهار عامل زیر اصلی ترین علت برهمکنش ها و تشکیل پل های عرضی است.
1. تشکیل پیوند هیدروژنی بین دو زنجیره پلی پپتیدی مجاور این پیوندهای هیدروژنی معمولاً بین NH اسیدهای آمینه یک زنجیره با CO یک زنجیره مجاور (در صورتی که در موقعیت مناسب قرار گرفته باشد) می تواند تشکیل شود. این برهمکنش ها اگرچه به تنهایی قدرت چندانی ندارند ولی با توجه به احتمال تشکیل تعداد زیادی از پیوندهای هیدروژنی بین رشته های مجاور، استحکام زیادی را ایجاد می کند.

2. ایجاد پیوندهای نمکی بین عوامل اسیدی و بازی زنجیره های مجاور در صورتی که در دو زنجیره مجاور اسیدهای آمینه حاوی گروه های اسیدی (مانند آسپارتیک اسید) و واحدهای حاوی گروه های بازی (مانند لیزین) در موقعیت مناسب قرار داشته باشند، امکان ایجاد پل نمکی بین دو اسید آمینه فوق در دو زنجیره مجاور امکان پذیر می گردد.

3. تشکیل پل دی سولفید شدت استحکام و میزان نامحلول بودن کراتین ارتباط مستقیم با محتوای اسید آمینه سیستئین موجود در زنجیره پلی پپتیدی دارد. این اسید آمینه دارای گروه – SH2 می باشد و در صورتی که دو اسید آمینه سیتئین در دو رشته مجاور در موقعیت مناسب قرار داشته باشند، امکان ایجاد پل دی سولفیدی فراهم می گردد. این پل عرضی دارای اسحکام زیادی است و رابطه قوی بین دو رشته پلی پپتیدی ایجاد می کند.

4. اتصال های اتری از جمله برهمکنش های دیگری که بین دو زنجیره مجاور محتمل می باشد اتصالات اتری بین اسیدآمینه هایی مانند سرین، ترئونین و تیروزین است. این پل های عرضی در مقایسه با سایر اتصالات ذکرشده از قدرت کمتری برخوردار می باشند. وجود اتصالات ذکرشده سبب می گردد تا رشته های پپتیدی کراتین، با توجه به محتوای اسید آمینه، سبب ایجاد پل های عرضی گردد تا رشته های بسیار باریکی که حاوی چند رشته (بر حسب نوع کراتین) پپتیدی موازی یکدیگر است تشکیل گردد. از جمله مدل های ارائه شده برای ساختار این رشته ها وجود خمیدگی (α-helical) در این رشته ها است که طول هر خمیدگی بین 3 تا 7 اسید آمینه را دربر می گیرد. یک رشته تابیده شده فوق در مرکز و شش رشته تابیده شده در اطراف، ساختاری شبیه به کابل را به خود می گیرد که در مجموع از چندین رشته پپتیدی تشکیل شده است. باید توجه داشت که علاوه بر شکل ذکر شده، نوع دیگری از شکل فضایی کراتین نیز وجود دارد که با توجه به محتوای اسید آمینه فاقد توان ایجاد پل های عرضی شدید می باشند. همین امر سبب می گردد تا در بررسی ساختار این ماده، بخش های غیرمتبلور و بی شکل (amorph) نیز دیده شود. بی تردید این حالت از کراتین در مقایسه با نوع آلفا – هلیکال، استحکام کمتری دارد. در این حالت، کراتین به صورت صفحاتی دیده می شود (β-sheat) که همین امر از استحکام این پلیمر می کاهد.

علاوه بر مواد ذکر شده مقادیر ناچیز از عناصر نادر نیز در ساختمان مو یافت می شود. این عناصر اگرچه در مقادیر اندک در مو یافت می شوند ولی در برخی فرآیندهای مو نقش مهمی دارند؛ به عنوان نمونه آهن و سرب از جمله فلزاتی هستند که در روند فر زدن مو مؤثر می باشند.

1- سرین = Serine اسید آمینه سرین

serine protease = سرین پروتئاز

Potentilla, Potentilla anserine = پنجه برگ چمنزاری، پتنتیلا، گیاه پنجه ای یا پنج انگشت 

2- توالی = Sequence
active sequence = توالی فعال

3- پرولین = Proline پرولین

4- استحکام = Firmness استحکام

enhancement of firmness = افزایش استحکام 

elasticity and firmness = کشسانی و سفتی پوست

5- پپتیدها = Peptides پپتیدها

oligopeptides = اولیگوپپتیدها

antimicrobial peptides = پپتیدهای آنتی میکروبیال، پپتیدهایی که خاصیت ضد میکروبی دارند

6- اپیتلیال = Epithelial
Epithelial tissue = بافتهای اپیتلیال: کراتین ها بزرگترین زیرگروه پروتئین های رشته ای واسط هستند که در بافتهای اپیتلیال تولید می شوند. 

vascular epithelial growth factor, VEGF = فاکتور رشد درون پوش آوندی

carcinoma, a cancer arising in the epithelial tissue of the skin or of the lining of the internal organs = كارسینوما، سرطانی كه در بافت اپیتلیال پوست یا در پوشش داخلی اندامهای بدن ایجاد می شود.

7- اسید آمینه = Amino Acid آمینو اسید، اسید آمینه
اسیدهای آمینه 

Peptide = short chains of amino acids = پپتیدها = رشته های کوتاه از اسیدهای آمینه

8- اسیدهای آمینه = Amino Acids اسیدهای آمینه 

Peptide = short chains of amino acids = پپتیدها = رشته های کوتاه از اسیدهای آمینه

9- پیوندهای هیدروژنی = Hydrogen Bonds
weak hydrogen bonds = پیوندهای هیدروژنی ضعیف

مطلب فوق را در شبکه های اجتماعی زیر با دوستانتان به اشتراک بگذارید