معطر کردن = perfuming

 ختمی گیاهی است معطر که از دیرباز به علت خواص دارویی اش کاربردهای فراوانی داشته است. این گیاه غنی از موسیلاژ است. موسیلاژ ترکیب ژله مانندی مشابه نشاسته خیس خورده است که برای درمان خشکی گلو می تواند استفاده شود. عصاره ریشه ختمی را برای معطر کردن حلوا نیز استفاده می کنند. 

 گیاه شرقی با گل های بسیار ظریف سوسن آبی یا لوتوس مقدس که از مصر، هند و خاور دور می آید، یک گیاه آبزی است که برگ ها و گل های آن در هوا قرار دارند. ساقه این گیاه بلند و برگ های آن پیاله ای شکل و بسیار باز است. گلهای بزرگ آن از زیبایی کم نظیری برخوردارند و رایحه مطبوعی از خود متصاعد می کنند. یک حفره درون سلولی بزرگ در درون گل های این گیاه وجود دارد که در پایان فصل گل دهی سفت شده و به شکل میوه در می آید که دانه های لوتوس (اِکین ها ) درون آن قرار دارند. یک گیاه خوردنی و مورد استفاده در طب سنتی ریشه، ساقه و برگ های لوتوس در بسیاری از کشورها به عنوان ماده غذایی استفاده می شوند. در آسیا از پرچمِ گل های آن برای معطر کردن چای استفاده می شود . دانه های پرانرژی آن در ساخت شیرینی کاربرد دارد. سوسن آبی در فارماکوپه چین به عنوان یک گیاه دارویی معرفی شده است و خواص درمانی زیادی دارد. ساقه های زیر زمینی، برگ ها و ساقه های اصلی آن جمع کننده بافت های نرم و بندآورخون هستند. دانه های این گیاه تقویت کننده است. کل گیاه برای خنثی کردن سموم و مبارزه با علائم مرتبط با یائسگی استفاده می شود. اجزاء دارویی : •  Roemerin, nuciferins, armepavine, methylcoclaurin, anonain, liriodenin,quercetin, isoquercetin, nelumboside

اکلیل کوهی (Melilot) یک گیاه شبدر مانند به نام Melilotus officinalis که در سراسر اروپا و آسیای غربی و ایالات آمریکا می‌روید و معمولاً بعلت شکل برگهایش، زبان گوزن نامیده می‌شود آن را می‌توان توسط الکل یا حلال‌های آلی استخراج کرد و برای معطر کردن تنباکو استفاده نمود بعلت وجود مقدار بالای کومارین و مشتقات کومارین اغلب از آن در محصولات مردانه استفاده می‌شود.

 تردیدی نیست که عطریات و مواد خوشبو، با تاریخ زندگی اقوام متمدن، پیوندی کهن دارد. استفاده از عطریات، دلیل بر ثروت و نجیب زادگی بود. تاریخ نشان می‌دهد که استفاده از مواد معطر اعم از اسانس‌ها و روغن‌های معطر و یا بسیاری از خوشبوکننده‌ها (مواد معطری که برای خوشبو کردن به کار می‌رود) نظیر موادی که همچون مشک، منشأحیوانی و یا نظیر آبنوس و صندل، منشا گیاهی دارند، در میان مصریان، چینیان، یونانیان و رومیان قدیم رایج بود و آنان این مواد معطر را به منظور معطر کردن بدن، جامه، جای خواب و حتی در استحمام به کار می‌بردند. اما استفاده از مواد یاد شده، تنها منحصر به کاربردهای فردی نبود، بلکه از موادی نظیر کندر و عود و بسیاری مواد خوشبوی دیگر در آیین‌های جمعی نظیر مراسم عبادی و یا در جشنها و میهمانی‌ها نیز استفاده می‌شد.

 مشک استفاده از عطریات با منشأ حیوانی نظیر مشک و عنبر نیز معمول بود. عطریات به طور کلی به دو صورت مفرد و مرکب تولید و به کاربرده می‌شد. برای نمونه از روغنهایی که از گلهای معطری چون نرگس، یاس و گل سرخ تهیه می‌شد، برای چرب کردن بدن و یا موی سر و ریش به منظور خوشبو کردن آنها استفاده می‌کردند. عطرهایی که از طریق تقطیر به دست می‌آمد، عمدتا به منظور معطر کردن جامه و یا جای خواب به کار می‌رفت. از موادی مانند مشک برای معطر کردن و نیز رنگ کردن موی سر و ریش – به واسطه رنگ سیاه آن – استفاده می‌شد. اما ذوق و سلیقه لطیف ایرانی، از ترکیب کردن این مواد با یکدیگر نیز گونه‌های متنوعی از عطریات و مواد خوشبو آفرید که شاید بتوان آنها را (عطریات مرکب) نامید.

 در فرهنگ ما، مواد معطر، نه فقط خاص زندگان است بلکه «درگذشتگان» نیز از آن بی‌بهره نمی‌مانند. برای نمونه صمغ سفیدرنگ و خوشبوی کافور که با شکاف دادن تنه درخت و یا عصاره کافور که از طریق تقطیر چوب درخت آن حاصل می‌گردد، برای غسل و شست و شوی بدن درگذشتگان برای سفر ابدی، آنان به کار می‌آید. همچنین آن را بر هفت نقطه سجده‌گاه (پیشانی، کف دو دست، سر زانوی دوپا، دو نوک انگشتان شست پا)ی درگذشته می‌مالند و به اصطلاح، «حنوط» می‌کنند. لازم به ذکر است که در قدیم از عصاره کافور برای خوشبو کردن جامه و بستر و نیز با سوزاندن صمغ آن در آتش برای معطر کردن محیط استفاده می‌کردند.