ملانوزوم = melanosome

melanosome = ملانوزوم

melanosome
ملانوزوم

 در ملانوسیت، اندامکهایی به نام ملانوزوم (دانه های قرمز شکل فوق) وجود دارند که فرایند ملانین سازی در آن ها صورت می پذیرد.

 تیروزیناز با تثبیت α-MSH بر روی رسپتور ویژه اش یعنی MC1-R تحریک می شود. تیروزیناز در اثر تحریک، اسید آمینه تایروسین را هیدروکسیل دار نموده و آن را به دی هیدروکسی فنیل آلانین (DOPA) تبدیل می کند. سپس واکنش اکسیداسیون DOPA و تبدیل آن به «DOPA – کوئینون» را کاتالیز می کند. مرحله نهایی سنتز ملانین در اندامک هایی به نام ملانوزوم در [سلول های] ملانوسیت انجام می شود. α-MSH یک پپتید سیزده تایی (تری-دکاپپتید ) با فرمول زیر است. Melanotropin (α-MSH): Acetyl-Ser-Tyr-Ser-Met-Glu-His-Phe-Arg-Trp-Gly-Lys-Pro-Val-NH2 اثبات شده که توالی فعال α-MSH که مسئول فعالیت ملانوتروپ است، هفت پپتید 4 تا 10 می باشد. در حالیه که سه پپتید 11 تا13 مسئول اثر ضدالتهابی است. اتصال α-MSH (به عنوان یک لیگاند طبیعی و فیزیولوژیک) به رسپتور MC1بر روی سلول های ملانوسیت اولین مرحله در ملانین سازی و تشکیل رنگدانه است. با مسدود کردن رسپتور MC1می توان مسیر ملانین سازی درون سلولی را مهار نموده و از سنتز بیش از حد ملانین توسط ملانوسیت ها جلوگیری به عمل آورد. برای دستیابی به این مهم می توان از آنتاگونیست های α-MSH استفاده نمود. آنتاگونیست و آگونیست های α-MSH • آنتاگونیست های α-MSH در رقابت با این هورمون بر روی رسپتورهای MC1-R نشسته و جای آن را اشغال می کنند، به این ترتیب از سنتز ملانین جلوگیری می کنند.

 در مورد فلاونوئیدها بیشتر بدانیم ضد لک های بر پایه کوجیک اسید (kojic acid) کوجیک اسید یک متابولیت قارچی است که از قارچ هایی مثل آسپرژیلوس و پنی سیلیوم استخراج می شود. این ماده به شکل گسترده ای به عنوان یک افزودنی غذایی برای پیشگیری از قهوه ای شدن مواد غذایی و افزایش قرمزی توت فرنگی های نارس و کال، مورد استفاده قرار می گیرد. کوجیک اسید با شلات کردن یون مس سبب مهار آنزیم تیروزیناز می گردد. این مواد در فرآورده های آرایشی برخی کشورها مانند ژاپن کاربرد گسترده ای دارد. اثرات آنتی بیوتیک و محافظتی این ماده به افزایش عمر عمر مفید فراورده های آرایشی بهداشتی کمک می کند. فرآورده های حاوی کوجیک اسید به مدت 1 تا 2 ماه (گاه حتی بیشتر) و با دوز دو بار در روز استفاده می شوند تا اثربخشی مناسب حاصل گردد. متأسفانه این ماده در برخی افراد ایجاد حساسیت های پوستی تماسی ایجاد می کند، به همین علت معمولاً فرآورده 1% آن به انواع 2% ترجیح داده می شود. مشتقاتی از این ماده با نفوذ پوستی بیشتر نیز تحت بررسی هستند. ضدلک و سفیدکننده های مهارکننده انتقال ملانوزوم ها ضدلک های بر پایه نیاسینامید در مورد این ویتامین پیشتر نیز مطالبی ارائه گردید. این ماده اثرات ضد التهابی، آنتی اکسیدان و تنظیم کننده سیستم ایمنی دارد. علاوه بر ویژگی های بیان شده، ثابت شده است که این ماده از انتقال ملانوزوم ها به کراتینوسیت ها، جلوگیری می کند. استفاده از فرآورده موضعی نیاسینامید 5%، دو بار در روز و به مدت 8 هفته و یا فرآورده 3.5% آن همراه با رتینیل پالمیتات، به شکل معنی داری سبب روشن شدن پوست می گردد. باید توجه داشت که این اثرات برگشت پذیر می باشند. ضد لک های بر پایه سویا مردم چین بر این باورند که کارگران شاغل به کار در مراکز فراوری سویا پوست های زیباتری دارند. در کراتینوسیت ها گیرنده ای به نام PAR-2 وجود دارد که با از بین بردن ملانوزوم ها، میزان آن ها را کنترل می کند. شیر سویا و مشتقات آن دارای انواعی از پروتئین است که با تحریک این گیرنده سبب کاهش ملانوزوم ها و اثرات روشن کنندگی می گردد. اثر این مواد در لک زایی پوست به دنبال تابش اشعه ماورای بنفش، به اثبات رسیده است. البته فرآیندهای حرارتی مانند پاستوریزه کردن، سبب تخریب ساختار مواد روشن کننده پوست می گردد.

 2- پیدایش ملانوزوم ها

 3- انبارش ملانین در ملانوزوم ها

 4- مهاجرت ملانوزوم ها به نوکهای دندانه دار ملانوسیت