کوتیکول مو چیست؟

کوتیکول در واقع خارجی ترین بخش ساقه مو است. وضعیت کلی مو تا حد زیادی به وضعیت کوتیکول مو ارتباط دارد. عامل کشسانی و انعطاف مو لایه کوتیکول است. این لایه، مهمترین و مؤثرترین بخش ساقه مو را تشکیل می دهد. همچنین 10 درصد وزن مو را کوتیکول تشکیل می دهد. مهمترین لایه حفاظتی مو در برابر تنش های مکانیکی و مقاوم ترین ناحیه نسبت به ترکیبات مختلف شیمیایی است. کوچکترین آسیب یا ضایعه کوتیکول سبب خشن شدن، زبری و خشکی مو می گردد که می تواند آسیب های بیشتری را به دنبال داشته باشد.

خارجی ترین بخش ساقه مو را کوتیکول می نامند. این لایه مهم ترین و موثرترین بخش از ساقه مو را تشکیل می دهد. حدود 10 درصد از وزن مو را کوتیکول تشکیل می دهد. این لایه مهم ترین لایه حفاظتی مو در برابر تنش های مکانیکی است. این بخش از مو مقاوم ترین ناحیه نسبت به ترکیبات مختلف شیمیایی است. کوچک-ترین آسیب یا ضایعه به این طبقه سبب خشن شدن، زیری و خشکی مو می گردد که می تواند آسیب های بیشتری را به دنبال داشته باشد.
این لیوان های کاغذی یا فنجان ها بر روی هم قرار گرفته اند به گونه ای که بخش عمده هر فنجان در داخل فنجان بعدی قرار گرفته است. در هر سطح مقطع بین 7 تا 10 از این فنجان های فرضی قرار دارد. این ساختار از ریشه مو تا نوک مو امتداد دارد. هر فنجان فرضی حدود 60 میکرومتر طول و 0.5 میکرومتر ضخامت دارد. این لایه های فنجانی شکل با زاویه کم حدود 5 درجه بر روی هم چیده شده اند و حدود 5 میکرومتر از هر لایه بیرون از فنجان های زیرین می باشد. ضخامت هر لایه حدود 0.5 میکرومتر است و در هر برش عرضی ساقه مو، کوتیکول ضخامتی حدود 5 میکرومتر دارد. اعمال تنش فیزیکی بر سطح مو مانند برس زدن، شانه کردن، حوله زدن، استفاده از روش های آرایش آسیب رسان (مانند شانه داغ)، سبب می گردد تا سطح آزاد هر لایه آسیب ببیند و این امر باعث می شود به تدریج سطح مو از کوتیکول عریان شود و لایه های زیرین که مقاومت کمتری نسبت به تنش های فیزیکی دارند، در معرض محیط قرار گیرد. این حالت به تدریج آسیب های جدی تری را برای ساقه مو به دنبال خواهد داشت.
هر لایه کوتیکول خود متشکل از شش لایه مختلف می باشد که از خارج به داخل عبارتست از:
1. سطح مو (hair surface) این بخش از کوتیکول خارجی ترین بخش کوتیکول است که در معرض محیط می باشد.
2. اپی کوتیکول (Epicuticle) این لایه بسیار نازک است و ضخامتی حدود 70-50 انگستروم دارد. این بخش ساختار پروتئینی دارد که با یک لایه چربی، که با اتصالات تیواستر به صورت کووالانس به این بخش پروتئینی واکنش داده است، چسبیده است. اصلی ترین مواد تشکیل دهنده این لایه چربی اسیدهای چرب، همراه با 18 – متیل ایکوزانوئیک اسید است. این لایه نقش مهمی را در بیان ویژگی های فیزیکی و شیمیایی مو و بروز ویژگی های سطح مو ایفا می کند.
3. لایه A (A layer) لایه A محکم ترین بخش از کوتیکول می باشد. کراتین موجود در این لایه غنی از اسید آمینه سیستئین می باشد (حدود 30%) که امکان ایجاد پل های عرضی دی سولفید در بین رشته های کراتین و استحکام بیشتر آن را سبب می شود، که در ادامه بحث به آن پرداخته خواهد شد.
4. کوتیکول خارجی (exocuticle) در این لایه میزان اسید آمینه سیستئین کمتر از لایه A می باشد (حدود 15%) که همین امر سبب کاهش استحکام آن می گردد.
5. کوتیکول داخلی (endocuticle) استحکام این لایه از لایه قبلی نیز کمتر است.
6. کمپلکس غشاء سلولی (cell membrane complex) حد واسط هر لایه از کوتیکول با لایه بعی یک لایه پیچیده می باشد که این لایه ها را به هم متصل می سازد. کمپلکس غشاء سلولی از سه بخش تشکیل شده است لایه میانی یا لایه دلتا (δ-layer) که از دو طرف با دو لایه دارای چربی به نام لایه بتا (β-layer) احاطه شده است. لایه دلتا دارای ساختاری پلی ساکاریدی با کمی پروتئین می باشد.

در مورد کوتیکول مو بیتشر مطالعه کنیم:

Hair Damage – Causes and Remedies
Weblog of Dr ALI N. SYED, The Science of Hair Care

1- پلی ساکارید = Polysaccharide پلی ساکاریدها 

exopolysaccharide = پلی ساکاریدهای برون سلولی

MUCOPOLYSACCHARIDES = موکوپلی ساکارید، مواد گیاهی یا حیوانی که به هم متصل می شوند و مواد ژله ای را تشکیل می دهند

sulphated polysaccharides = پلی ساکاریدهای سولفاته

sclerotium gums, polysaccharide gum produced by the bacterium Sclerotium rolfssii. = صمغ اسکلروت، صمغ پلی ساکاریدی که توسط باکتری اسکلروتیوم تولید می شود. 

pullulan,polysaccharide polymer produced from starch by the fungus Aureobasidium pullulans. = پولولان، پلی ساکارید طبیعی که از قارچ به دست می آید و فرآیند تولید آن، فرمنتاسیون ذرت نشاسته مایع در حضور یک قارچ مخمر مانند به نام پولولان 

proteoglycans, compound consisting of a protein bonded to mucopolysaccharide groups, present especially in connective tissue. = پروتئوگلایکن، ترکیبات پروتئینی که به گروه های موکوپلی ساکاریدی پیوند یافته و در بافت پیوندی بدن وجود دارند 

2- اسیدهای چرب = Fatty Acids اسیدهای چرب، مواد سازنده چربی ها و روغن ها

exogenous fatty acids = اسیدهای چرب منابع خارجی

non-esterified fatty acids, NEFA = اسیدهای چرب استری نشده

3- اسید آمینه = Amino Acid آمینو اسید، اسید آمینه
اسیدهای آمینه 

Peptide = short chains of amino acids = پپتیدها = رشته های کوتاه از اسیدهای آمینه

4- غشاء سلولی = Cell Membrane غشاء سلولی

5- شانه کردن = Combing شانه کردن، شانه زدن

combing force = نیروی شانه خوری

combing resistance = مقاومت مو در برابر شانه

average combing force = نیروی شانه خوری میانگین 

easier combing from root to end = شانه زدن آسانتر از ریشه تا نوک مو

6- استحکام = Firmness استحکام

elasticity and firmness = کشسانی و سفتی پوست

enhancement of firmness = افزایش استحکام 

7- ریشه مو = Hair Root ریشه موها

Regrown hair root = ریشه موی تازه روییده

8- ساقه مو = Hair Shaft

9- نوک مو = Hair Ends انتهای موها، نوک موها

10- مقاومت = Resistance مقاومت

wear resistance = مقاومت در برابر فرسایش

water resistance = مقاومت در برابر آب

combing resistance = مقاومت مو در برابر شانه

natural resistance = مقاومت طبیعی

maximum resistance to electrolytes = مقاومت حداکثری نسبت به الکترولیت ها

مطلب فوق را در شبکه های اجتماعی زیر با دوستانتان به اشتراک بگذارید